હિમાલયના છોડ બુરાંશના અર્કથી કોરોના વાયરસ ભાગી જશે. નવી દિલ્હીમાં ઈન્ડિયન ઈન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ટેક્નોલોજી મંડી અને ઈન્ટરનેશનલ સેન્ટર ફોર જિનેટિક એન્જિનિયરિંગ એન્ડ બાયોટેકનોલોજી (ICGEB)ના સંશોધકોએ એક અભ્યાસમાં મોટી સફળતા હાંસલ કરી છે. વૈજ્ઞાનિકોએ બુરાંશની પાંખડીઓમાં આવા ફાઈટોકેમિકલ્સની ઓળખ કરી છે, જે શરીરમાં કોવિડ-૧૯ના વાયરસને રોકવામાં સક્ષમ હશે. સંશોધન ટીમના તારણો બાયોમોલેક્યુલર સ્ટ્રક્ચર એન્ડ ડાયનેમિક્સ જર્નલમાં પ્રકાશિત થયા છે. તમને જણાવી દઈએ કે હિમાલયન બુરાંશનું વૈજ્ઞાનિક નામ રોડોડેન્ડ્રોન આર્બોરિયમ છે. તેની પાંખડીઓ તેના ઘણા સ્વાસ્થ્ય લાભો માટે સ્થાનિક લોકો દ્વારા વિવિધ સ્વરૂપોમાં ખાવામાં આવે છે. બુરાંશનો છોડ હિમાચલ અને ઉત્તરાખંડમાં ઘણો જાેવા મળે છે. સંશોધન ટીમનું નેતૃત્વ ડો. શ્યામ કુમાર મસાકાપલ્લી, એસોસિયેટ પ્રોફેસર, બાયોક્સ સેન્ટર, સ્કૂલ ઓફ બેઝિક સાયન્સ, IIT મંડી કરી રહ્યા છે. આ સંશોધનમાં ડો. રંજન નંદા અને ડો. સુજાતા સુનિલે મહત્વની ભૂમિકા ભજવી છે. સંશોધન પેપરના સહ-લેખકો ડો. મનીષ લિંગવાન, શગુન, ફલક પાહવા, અંકિત કુમાર, દિલીપ કુમાર વર્મા, યોગેશ પંત, લિંગરાવ વીકે કામતમ અને બંદના કુમારી છે. ડો. શ્યામ કુમારના જણાવ્યા અનુસાર, બુરાંશની પાંખડીઓના ગરમ પાણીના અર્કમાં મોટી માત્રામાં ક્વિનિક એસિડ અને તેના ડેરિવેટિવ્ઝ મળી આવ્યા હતા. પરમાણુ પ્રવૃત્તિના અભ્યાસોએ દર્શાવ્યું છે કે, આ ફાયટોકેમિકલ્સ બે રીતે વાયરસ સામે લડવામાં અસરકારક છે. આ મુખ્ય પ્રોટીઝ સાથે જાેડાય છે, જે (પ્રોટીઝ) એક એન્ઝાઇમ છે અને વાયરસને રોકવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે. તે માનવ એન્જીયોટેન્સિન-કન્વર્ટિંગ એન્ઝાઇમ-૨ (ACE2) સાથે પણ જાેડાય છે જે યજમાન કોષમાં વાયરસના પ્રવેશમાં મધ્યસ્થી કરે છે. પ્રાયોગિક પરીક્ષણે એ પણ દર્શાવ્યું છે કે, પાંખડીના અર્કના બિન-ઝેરી ડોઝ વેરો E6 કોષોમાં કોવિડ-૧૯ના ચેપને અટકાવે છે(આ કોષો સામાન્ય રીતે આફ્રિકન લીલા વાંદરાઓની કિડનીમાંથી વાયરસ અને બેક્ટેરિયલ ચેપના અભ્યાસ માટે મેળવવામાં આવે છે) જ્યારે ત્યાં કોષો ઉપર તેની કોઈ પ્રતિકૂળ અસર નથી. બુરાંશ હિમાચલ, ઉત્તરાખંડ અને અન્ય હિમાલયના પ્રદેશોમાં થાય છે. બુરાંશ વૃક્ષો દરિયાની સપાટીથી લગભગ ૧૫૦૦ મીટરથી ૩૬૦૦ મીટરની ઉંચાઈએ જાેવા મળે છે. હિમાચલ પ્રદેશના કાંગડા, મંડી, શિમલા, ચંબા અને સિરમૌર જિલ્લામાં બુરાંશના વૃક્ષો મોટી સંખ્યામાં જાેવા મળે છે. આ ફૂલો સામાન્ય રીતે વિવિધ જિલ્લાઓમાં બુરાંશ, પિત્તળ, બુરાસ અથવા બારહ કે ફૂલ તરીકે ઓળખાય છે. આમાંથી ઘણા સ્થાનિક ઉત્પાદનો તૈયાર કરવામાં આવે છે. તે સિઝનમાં ૧૦૦ રૂપિયા પ્રતિ કિલોના ભાવે વેંચાય છે.
