‘‘ટ્રેજેડી કિંગ’’ દિલીપકુમારનો આજે જન્મ દિન

યુસુફખાનનો જન્મ પેશાવર પાકિસ્તાનના કિસા ખાવાની બજારમાં થયો હતો. જેમાં હિંડોકો બોલતા અવાન પરિવારમાં બાર બાળકો હતા. તેના પિતા ગુલામ સરવર ફળના વેપારી હતા અને મુંબઈ નજીક મહારાષ્ટ્રના પેશાવર અને દેવલાલીમાં મોટા બગીચા ધરાવતા હતા. કુટુંબ ૧૯૩૦ના દાયકામાં મુંબઈ સ્થળાંતર થયું અને ૧૯૪૦ના દાયકાની શરૂઆતમાં યુસુફખાન પૂણે સ્થળાંતર થયો અને તેના કેન્ટિનનો ધંધો શરૂ કર્યો અને શુષ્ક હપ્લાય કરી. દિલીપકુમાર ભારતીય સિનેમાના મહાન અભિનેતાઓમાંના એક માનવામાં આવે છે. ૧૯૪૪માં તેની કારકિર્દીની શરૂઆત કરીને, તેમણે ૧૯૪૯-૧૯૬૧ના ગાળામાં કેટલીક મોટી વ્યાપારી સફળ ફિલ્મોમાં કામ કર્યુક હતું. તે ફિલ્મ અભિનેતાનો શ્રેષ્ઠ અભિનેતા એવોર્ડ મેળવનાર પ્રથમ અભિનેતા હતો અને તે વર્ગમાં જીતેલા મોટાભાગના ફિલ્મફેર એવોર્ડસનો રેકોર્ડ ધરાવે છે. તેમ છતાં તેમણે અન્ય શૈલીઓની ફિલ્મો પણ કયારેક – કયારેક કરી છે, કુમાર માટે દેવ આનંદ અભિનિત ફિલ્મો તરીકે ૧૯૬૦ના દાયકાના અંત ભાગથી ભૂમિકાઓ કરી હતી. રાજેન્દ્રકુમાર અને શમ્મીકપુર ૧૯૬૧–૧૯૬૭ સુધી વધુ સફળ રહયા હતા અને દિલીપની ૧૯૭૬ સુધીની ફિલ્મો પણ દિલ દિયા દર લિયા, સનગુર્શ, આદમી, દાસ્તાન, ગોપી, સગીના અને બૈરાગ જૈવી બોકસ ઓફિસ ઉપર ફલોપ રહી હતી અને ૧૯૭૬ મનોજકુમારના આગ્રહથી અલગ ભૂમિકા સાથે પાછા ફર્યા અને શકિત (૧૯૮ર), કર્મા (૧૯૮૬), વિધાતા, મઝદુર, મશાલ, દુનિયા જેવી મલ્ટિ- હીરો ફિલ્મોમાં કેન્દ્રીય પાત્રની ભૂમિકા ભજવતાં તેની કારકિર્દી ચાલુ રાખી, ધર્મ અધિકારી, કાનૂન અપના – અપના, સૌદાગર (૧૯૯૧), કિલા. પરંતુ બોકસ ઓફિસ ઉપર ૧૯૮૧માં તેની સફળ બનેલી એકમાત્ર ફિલ્મો ક્રાંતિ વિધાતા, કર્મા, ધર્મ અધિકારીક, કાનૂન અપના -અપના અને સૌદાગર તેમણે ૧૯૯૮માં ભારતીય ફિલ્મ ઈન્ડસ્ટ્રીમાંથી નિવૃતિ લીધી હતી. ત્યાં તેમણે તે વર્ષોની અગ્રણી અભિનેત્રી દેવિકા રાની મળી હતી. જે બોમ્બે ટોકિઝના સ્થાપક હિમાંશુ રાયની પત્ની પણ હતી. અને બોલીવુડ ફિલ્મ ઉદ્યોગમાં ફિલ્મ ઉદ્યોગમાં પ્રવેશ માટે મદદ કરી હતી. તેણે તેની દિલીપકુમારનું સ્ક્રીન નામ પણ આપ્યું.
તેમની પહેલી ફિલ્મ જવાર ભાતા, ૧૯૪૪માં રિલીઝ થઈ હતી જેનું ધ્યાન ગયંુ ન હતું અને તેની પછીની ર ફિલ્મ પ્રતિમા (૧૯૪પ), નૈકદુબી (૧૯૪૭) બોકસ ઓફિસ ઉપર ફલોપ રહી હતી. ૧૯૪૭માં તેણે ફિલ્મ ‘જુગ્નુ’ સાથે નામના મેળવી હતી. જે તેની પ્રથમ મોટી સફળ ફિલ્મ હતી અને સફળ શહીદ (૧૯૪૮) સાથે આગળ વધ્યા અને ત્યાં તે સ્ટાર બની ગયા. તેની આગામી રિલીઝ થયેલી ઘર કી ઈજજત (૧૯૪૮) બોકસ ઓફિસ ફલોપ રહીં. તે તેનો જન્મ કૌશલ સાથે પ્રેમમાં પડયો હતો અને તેમની ઓન સ્ક્રીન પેઈડ પ્રેક્ષકો માટે હિટ રહી હતી. કામિની કૌશલ – દિલીપકુમારે શહીદ (૧૯૪૮), નડિયા કે પાર (૧૯૪૮), શબનમ (૧૯૪૯), આર્ઝુ (૧૯પ૦) જેવી હિટ ફિલ્મો આપી હતી. કામિની કૌશલ જાેડી તરીકે તેમની પહેલી ફિલ્મ શહીદ (૧૯૪૮) કરે તે પહેલા જે દિલીપકુમાર કરતાં એક મોટી સ્ટાર હતી, કેમકે કામિનીના નામ ઉપર પહેલેથી ૪ હિટ ફિલ્મો થઈ હતી અને તેની પહેલી ફિલ્મ નીચા નાગર હિટ બન્યા. ૧૯પ૦ ના દાયકામાં તે રાજકપુર અને દેવ આનંદની સાથે બોલીવિુડના સૌથી મોટા સ્ર્ટાસમાંના એક હતા. ત દરમ્યાન તેમણે ‘ટ્રેજેડી કિંગ’’નું બિરૂદ પ્રાપ્ત કર્યુ. ફિલ્મ મધુમતી (૧૯પ૮) એ તેમને શ્રેષ્ઠ અભિનેતાનો ફિલ્મફેર એવોર્ડ અપાવ્યો.
૧૯૬૧માં તેણે હિટ ગંગા જમુનામાં નિર્માણ અને અભિનય કર્યો જેમાં તેણે અને તેના વાસ્તવિક જીવનના ભાઈ નાસિરખાને શિર્ષકની ભૂમિકૃાઓ ભજવી, ફિલ્મની સફળતા છતાં તેણે આ પછી કોઈ ફિલ્મનું નિર્માણ નથી કર્યુ પરંતુ શિવાજી ગણેશન અભિનિત તમિલ વર્ઝન ઈરૂ ધ્રુવમની સ્ક્રિપ્ટ આપી દીધી. ૧૯૯રમાં તેણે ફિલ્મફાયર લાઈફટાઈમ એચિવમેન્ટ એવોર્ડ જીત્યો.
૧૯૬૬માં તેઓ કલિંગ નામની ફિલ્મથી અને દિગ્દર્શક રાજેશ ખન્નાની સાથે દિગ્દર્શકની શરૂઆત કરવાના હતા, પરંતુ આ ફિલ્મ શલ થઈ ગઈ હતી. ૧૯૯૮માં તેણે બોકસ ઓફિસ ફલોપ કિલામાં આજની છેલ્લી ફિલ્મની રજૂઆત કરી હતી. જયાં ભાગ્યે જ તેણે વિલનની ભૂમિકા ભજવી હતી. ત્યારબાદ તેઓ તેમના ઉદાસીન સ્વાસ્થ્યને કારણે ફિલ્મ ઈન્ડસ્ટ્રીમાંથી નિવૃત થયા હતા. દિલીપકુમારે ૧૯૬૬માં અભિનેત્રી અને ‘‘બ્યુટી કવીન’’ સાયરાબાનુ સાથે લગ્ન કર્યા હતા, જયારે તે ૪૪ વર્ષની હતી અને તે રર વર્ષની હતી. તે સમયે, ગપસપ કટાર લેખકોએ ઉચ્ચ પ્રોફાઈલ દંપતી માટે વિનાશની આગાહી કરી હતી. પરંતુ આ લાંબા સમય સુધી ચાલનારા લગ્નમાંનું એક હતું.

પુરૂ નામ : મહંમદ યુસુફખાન
ફિલ્મી નામ : દિલીપકુમાર
જન્મ : ૧૧ ડિસેમ્બર, ૧૯રર પેશાવર, બ્રિટિશ ભારત
(હવે ખૈબર પાખટુન્વા, પાકિસ્તાન)
રાષ્ટ્રીયતા : ભારતીય
વ્યવસાય : અભિનેતા, ફિલ્મ નિર્માતા, રાજકારણી
સક્રિય વર્ષો : ૧૯૪૪-૧૯૯૮
જીવન સાથી : સાયરાબાનુ (૧૯૬૬) – હાલમા્‌ં)
અસ્મા (૧૯૮૦- ૧૯૮ર)
પુરસ્કાર : શ્રેષ્ઠ અભિનેતા માટેનો એવોર્ડ ૮ ફિલ્મફેર એવોર્ડ,
પદ્મ ભૂષણ (૧૯૯૧), દાદાસાહેબ ફાળદે એવોર્ડ (૧૯૯૪),
નિશાન-એ-ઈમ્તિયાઝ (૧૯૯૭), પદ્મ વિભૂષણ (ર૦૧પ)

#saurashtrabhoomi #media #news #gujarat #junagadandgandhinagar #marketing #radio #photography #socialmedia #entertainment #instagram #tv #business #podcast #branding #like#advertising #press #doubletap #saurashtranews #gujaratnews